به گزارش افق جنوب ، در سالیان اخیر ترکیه و امارات متحده عربی در مورد مسائل منطقه‌ای،همواره کشمکش داشته‌اند. پرونده سوریه، مسئله قطر و موضوع لیبی از جمله موضوعاتی است که دو کشور درباره آنها اختلاف نظر دارند. به طوری که اخیراً امارات متحده عربی در مورد تحولات لیبی کشور ترکیه را به دخالت در مسائل داخلی آن متهم کرد و این کشور را حامی تروریسم خواند.
واقعیت این است که رقابت منطقه‌ای آنکارا وابوظبی از یک سو و موضوع پیچیده لیبی از سوی دیگر بر روابط سیاسی دو کشور سایه افکنده است و در این میان هر چند تنش میان دو کشور ماهیت سیاسی دارد؛ اما تأثیر آن در روابط اقتصادیشان نیز مشهود است. به طوری که شاهد کاهش روند مبادلات تجاری دو کشور به خصوص از سال ۲۰۱۸ به این سو هستیم.
چرا امارات به فکر همگرایی با ترکیه افتاد؟
اما بعد از برگزاری اجلاس شورای همکاری خلیج فارس در «العلا» عربستان سعودی و پیشنهاد آشتی با قطر، امارات به دنبال تغییر موضع خود در قبال ترکیه است .همانطور که «انور قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجه امارات روز یکشنبه در سخنانی ضمن ابراز امیدواری نسبت به بهبود روابط آنکارا و ابوظبی ، اعلام کرد که کشورش تمایل به عادی سازی روابط با ترکیه دارد. قرقاش اخیرا در مصاحبه دیگری از برقراری روابط بین کشورش و ترکیه دفاع کرده و گفت که امارات اولین شریک تجاری ترکیه است.
احیای روابط با ترکیه؛ تلنگری به عربستان
کمتر از چند روز از اعلام غیررسمی امارات در استقلال از عربستان در اوپک، خبر تحرکات عربستان برای آشتی با قطر منتشر شد. صرف نظر از اینکه آشتی عربستان با قطر تا چه اندازه ثمربخش باشد، نکته قابل توجه آنجاست که سعودی‌ها بدون مشورت با امارات اقدام به این امر کرده‌اند. این درحالی است که امارات متحده عربی با تبعیت از عربستان در سال ۲۰۱۷ به کشورهای محاصره کننده قطر پیوسته و نام خود را در لیست به وجودآورندگان بحران خلیج فارس ثبت کرد. کشورهای تحریم کننده قطر در اجلاس شورای همکاری خلیج فارس ۱۳ شرط برای از سرگیری روابط با این کشور اعلام کردند که قطع روابط با ترکیه و جمع شدن پایگاه نظامی این کشور در خاک قطر یکی از این شروط می باشد، اما دولت دوحه این شرط‌ها را در تضاد با حق حاکمیت خود دانست و از تن دادن به آن خودداری کرد.
بدین ترتیب سران ریاض خواستار رفع اختلافات با قطر شدند که دوحه نیز با آشتی یک جانبه با ریاض موافقت کرد ، اما سران امارات زمان کنونی آشتی با قطر را مناسب ندانستند و این موضوعی بود که به اختلافات ابوظبی – ریاض افزود.
انور قرقاش گفت که کشورش خواستار روابط عادی با ترکیه است. به نظر می‌رسد که امارات از خلال ایجاد روابط با ترکیه تلاش می‌کند تا تلنگری به سیاست ریاض وارد کند که این امر موجب نگرانی «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی شده است. همانطور که « مجتهد» افشاگر اسرار خاندان آل سعود اعلام کرد که محمد بن سلمان احساس می‌کند مورد اهانت ابوظبی قرار گرفته؛ چراکه بن سلمان به خاطر راضی کردن « محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی ، به دنبال تحریم ترکیه بود و اقدامات زیادی در خصوص توقف مبادلات تجاری با آنکارا انجام داد اما اخیراً بن زاید به سمت ترکیه رفته و تلاش می‌کند روابط اقتصادی و گردشگری امارات را با این کشور تقویت کند.
شرط اصلی امارات برای عادی سازی روابط با ترکیه
واکنش قطر به کارشکنی امارات در روند آشتی عربی
خدمت به منافع صهیونیست‌ها
یکی از کشورهایی که در قبال توافق امارات متحده عربی برای عادی سازی روابط با رژیم اسرائیل در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۰ از خود مواضع بسیار تندی نشان داد ترکیه بود؛ مواضعی که حتی در برخی از مواقع رنگ و بوی قطع روابط دیپلماتیک میان آنکارا – ابوظبی را می داد. این در حالی است که ترکیه نیز خود روابط تجاری، سیاسی و امنیتی قابل توجهی با اسرائیل دارد. رژیم اسرائیل عمده نفت خود را از طریق ترکیه تامین می‌کند و درصورتی که ترکیه بخواهد، می‌تواند جریان نفت به تل‌آویو را متوقف کند. بنابراین اسرائیل می‌خواهد که امارات جایگزینی برای تامین نفت آن شود و در صورتی که مشکلی برای وارد کردن نفت ترکیه به وجود آمد، از خلال ابوظبی بتواند اقدام کند.
امارات از خلال ایجاد روابط با ترکیه تلاش می‌کند تا در راستای منافع رژیم اسرائیل حرکت کند. روابط بین ترکیه و رژیم صهیونیستی از زمان جنگ سال ۲۰۰۸ در غزه به خصوص پس از حادثه سال ۲۰۱۰ موسوم به «کشتی مرمره» (که در آن نیروهای رژیم صهیونیستی به فعالان ترکی که برای شکستن محاصره سعی در رسیدن به نوار غزه داشتند، حمله کردند) تیره شد و امارات به دنبال ایجاد روابط آنکارا با تل‌آویو در سطح بهتری می‌باشد.
شکست سیاستهای امارات برای نفوذ در منطقه
سیاستهای امارات برای نفوذ در منطقه مانند لیبی شکست خورده و پیش بینی می‌شود همین اتفاق در یمن نیز بیفتد.. پرونده لیبی یکی از خطرناک‌ترین مراحل اختلاف میان ترکیه و امارات در سال‌های گذشته بود و اکنون پس از کاهش مداخلات منفی امارات در لیبی و کم‌رنگ شدن حمایت ابوظبی از ژنرال بازنشسته خلیفه حفتر، دو کشور یک گام بیشتر در مسیر همگرایی قرار گرفته‌اند به طوری که پافشاری امارات در پیشبرد یک‌جانبه پرونده لیبی به دون همراهی مصر می‌تواند به انزوای منطقه‌ای امارات منجر شود.همچنین با افزایش تحرکات ترکیه در منطقه، ابوظبی به شدت نگران نقش آنکاراست و می‌خواهد از خلال تنش زدایی در منطقه نفوذ خود را گسترش دهد.
فایننشال تایمز: عربستان و امارات بازنده تحریم قطر شدند
شرط اصلی امارات برای عادی سازی روابط با ترکیه
ترس امارات از جو بایدن
نتایج انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا، برای بسیاری در منطقه غافلگیر کننده بود، ازسعودی‌هایی که برای جلوگیری از شکست دونالد ترامپ به هر قیمتی تلاش می‌کردند تا امارات که با دورنمای سیاستهای ترامپ، با صهیونیست‌ها توافق صلح امضا کرد.
هشتگ «یتیم های ترامپ» پس از آن در شبکه‌های اجتماعی راه افتاد که برخلاف انتظار، پیش بینی‌ها و حتی دفاع برخی مسئولان کشورهای عرب منطقه و رسانه‌ای از ترامپ، بایدن پیروز انتخابات شد و همین امر باعث شد تا کاربران در شبکه های اجتماعی کسانی را که از خود جمهوری خواهان با قدرت بیشتری در روزهای گذشته از ترامپ دفاع می کردند، «یتیم های ترامپ» توصیف کنند. در همین راستا امارات که تقریباً در تمام جنایات ۱۰ سال اخیر عربستان شریک بوده است، از جمله جنگ یمن و ادامه بمباران غیر نظامیان این کشور ممکن است در دوره بایدن به انزوا برود.
امروز از نگاه کارشناسان، امارات از نوعی سرخوردگی آشکار رنج می‌برد که مجبور است به دنبال راهکاری برای خروج از این وضعیت باشد؛ گرچه فرصتش محدود است و هزینه‌های آتی برای این کشور بالا خواهد بود.
البته با نگاهی گذرا به درگیری‌ها و بحران‌های آنکارا و ابوظبی در خاورمیانه و شمال آفریقا می فهمیم که دو کشور مقابل یکدیگر ایستاده‌اند و آنچه رسانه‌های ترکیه طی این مدت به آن اشاره کرده‌اند این است که امارات در برنامه‌هایی علیه ترکیه بطور مستقیم یا غیر مستقیم شرکت دارد.
به طور کلی اختلافات و تنش‌های میان امارات متحده عربی و ترکیه در یک دهه گذشته با شکل گیری تحولات جدید در منطقه از جمله سرنگونی نظام های سیاسی سنتی حاکم بر لیبی و مصر و رقابت بر سر نفوذ منطقه ای آغاز شد و با گذشت این سال‌ها همچنان ادامه دارد؛ اختلافاتی راهبردی که ریشه های سیاسی و ایدئولوژیک دارد بنابراین حتی اگر دو طرف اراده ای برای حل و فصل تنش ها داشته باشند به نظر نمی رسد روابط دو کشور مانند سال های پیش از تنش‌ها و اختلافات، به سادگی وارد چرخه عادی شود. /تسنیم
